قرآن و عترت

ماه رمضان به پایان رسید. ماه خودسازی و تهذیب نفس. رمضان فرصتی بود برای کسب فضایل ایمانی و اخلاقی. یکی از این فضایل «آرامش و سکینه» است. رهبر معظم انقلاب درباره‌ی وجود این حالت در فرد مسلمان فرموده‌اند: «سکینه، یعنى حالت استقرار، حالت آرامش؛ آرامش روانى، آرامش فکرى. نقطه‌‌ى مقابل این اطمینان، حالت تشنّج فکرى و آشوب فکرى و بى‌‌انضباطى فکر و اندیشه و احساسات در وجود یک فرد است که او را به انواع و اقسام بدبختی‌هاى شخصى و اختلالات اجتماعى مى‌‌کشاند.» حجت‌الاسلام والمسلمین محمد مهدی شب‌زنده‌دار، استاد درس خارج فقه و اصول و عضو فقهای شورای نگهبان در گفتاری به بررسی آثار و خصوصیات حالت «سکینه و آرامش» در فرد مسلمان و جامعه‌ی اسلامی می‌پردازد.

معنی آرامش و سکینه
بحث اول در معنای سکینه است. سکینه در لغت عرب از ماده‌ی «سُکون» مشتق شده است. سکون در مقابل حرکت، تذبذب و اضطراب است. اگر در چیزی حرکت نباشد، می‌گویند ساکن است و سکینه دارد. عوامل تشویش و اضطراب و ناآرامی -چه در اندام‌های بیرونی و چه در قلب و نهاد انسان- مختلف و گوناگون است. یکی از این عوامل ممکن است جهل آدمی باشد. مثلاً کسی در محاسبه‌‌ای گیر افتاده، لذا اضطراب دارد و نگران است. یا مثلاً یک مهندس می‌خواهد برای یک زمینی نقشه‌ای ارائه دهد، اطلاعات او در جهات مختلفی که مثلاً این زمین چقدر استحکام دارد، طول و عرض آن چقدر است و ... کافی نیست ولذا اضطراب دارد.

زمانی ممکن است جهت دیگری موجب رعب و وحشت شود. مثلاً خبری منتشر شده که گسل‌های یک منطقه و یک شهر در آستانه‌ی لرزش است و ممکن است زلزله‌ی شدیدی رخ بدهد. همه‌ی دل‌ها مضطرب می‌شود و وحشت در آن‌ها می‌افتد. یا مثلاً اعلام جنگ می‌کنند یا کشوری در آستانه‌ی جنگ با کشوری دیگر، یا منطقه‌ای با منطقه‌ای دیگر یا مذهبی با مذهبی دیگر قرار می‌گیرد. این‌‌ها می‌تواند از عواملی باشد که در درون اغلب انسان‌ها ایجاد ناآرامی می‌کند.

از طرفی، حرکات مختلف می‌تواند قوا‌ی واهمه و خیال آدمی را به این سو و آن سو ببرد. این‌ها همه حرکت هستند و به این دلیل است که آدمی مضطرب است. سکینه در این‌جا این است که یا این عوامل زدوده شود و عوامل موجد اضطراب از بین برود، یا این‌‌که انسان آن‌چنان سعه‌ی صدر و ایمانی داشته باشد که ولو این‌ عوامل از بین نرفته، اما از چنان ظرفیت بالایی برخوردار باشد که همه‌ی این اتفاقات را تحمل ‌کند و اضطراب نداشته باشد.

در حرکات ظاهری هم باز همین‌طور است. کسی که مثلاً در رفتارش گاهی می‌دود یا این‌طرف و آن‌طرف را نگاه می‌کند یا می‌چرخد و ... این فرد حرکت آرامی ندارد. در مقابل  کسی که این‌طور نیست و با گام‌های استوار حرکت می‌کند و مدام به این‌طرف و آن‌طرف مایل نمی‌شود، می‌گویند او انسانی باسکینه است.

ادامه مطلب...

دانشگاه تهران؛ اول شوال 1434

خطبه‌ی اول
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم‌
الحمد لله ربّ العالمین بارئ الخلائق اجمعین نحمده و نستعینه و نستغفره و نتوکّل علیه و نصلّى و نسلّم على حبیبه و نجیبه و خیرته فى خلقه حافظ سرّه و مبلّغ رسالاته بشیر رحمته و نذیر نقمته سیّدنا و نبیّنا ابى‌القاسم المصطفى محمّد و على ءاله الأطیبین الأطهرین المنتجبین الهداة المهدییّن المعصومین المکرّمین سیّما بقیّةالله فى الأرضین.
 همه‌ى شما برادران و خواهران عزیز نمازگزار و مؤمنین حاضر در این اجتماع باشکوه را و خودم را توصیه میکنم و دعوت میکنم به حفظ تقوا و پرهیزگارى، که مایه‌ى سعادت و پیروزى در دنیا و آخرت است. و تبریک عرض میکنم عید سعید فطر را به همه‌ى شما، و همه‌ى ملت ایران، و همه‌ى مسلمانان عالم.

ادامه مطلب...

ملت مومن موحد و متحد ایران به شکرانه یک ماه روزه داری و عبادت پروردگار، نماز عید سعید فطر را با شکوه خاص در سرتاسر ایران پهناور و پر عظمت اقامه کرد.
در کانون این دایره عظیم معنوی مردم خداجوی تهران، صبح امروز نماز مبارک عید فطر را به امامت حضرت ایت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دانشگاه تهران و کیلومترها از خیابانهای اطراف اقامه کردند.
رهبر انقلاب در خطبه های نماز فطر با تبریک این عید خجسته به ملت بزرگ ایران و به همه مسلمانان عالم، عبادات و روزه داری مردم در روزهای گرم و طولانی ماه مبارک رمضان را موجب جلب رضایت پروردگار و ایجاد احساس بهجت و مسرّت معنوی در مردم خواندند و ابراز امیدواری کردند: خداوند متعال توفیق حفظ دستاوردهای تلاشهای مجاهدانه رمضان را به همه ملت عطا فرماید.

ادامه مطلب...

عید فطر، روز عبادت و تقرّب به خدا
خداى متعال، مراسم با عظمت ماه رمضان را این‌گونه مقرّر فرموده است که به آسانى و سادگى پایان نپذیرد. در پایان این ماه - که ماه عبادت است - روزى را قرار داده است که روز عید باشد، روز اجتماع باشد، روز بزرگى باشد؛ برادران مسلمان به هم تهنیت بگویند؛ موفقیّتهاى ماه رمضان را قدر بدانند؛ میان خود و خدا محاسبه کنند؛ آنچه را که در این ماه شریف ذخیره آنها شده است، براى خودشان حفظ کنند. آن روز، روز عید فطر است. لذا روز عید فطر هم اگرچه عید است؛ اما روز عبادت و توسّل و تذکّر و تقرّب به خداست که با نماز شروع مى‌شود و با دعا و توسّل و ذکر پایان مى‌پذیرد. این روز را قدر بدانید؛ ذخیره تقوا را مغتنم بشمارید و عید فطر را بزرگ بدانید.
امروز در قنوت نماز، نُه مرتبه به خدا عرض کردید: «اللّهم انى اسألک خیر ما سألک منه عبادک الصّالحون؛ یعنى بهترین چیزى را که بندگان صالح خدا از او طلب مى‌کنند، به ما عطا کن. «و اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون»؛(1) و از آنچه که بندگان مخلص خدا، به خدا پناه مى‌برند، ما نیز به خدا پناه مى‌بریم. آنچه که شما خواسته‌اید، رضاى خداست، تقرّب به خداست، توفیق عمل براى خدا و توفیق عبودیّت الهى است. آنچه که شما از آن به خدا پناه برده‌اید، بندگى نفس است، بندگى هوى است، بندگى غیر خداست، شرک به پروردگار است. 1377/10/28
 
عید فطر مایه ازدیاد عزت و شرف امت اسلامی
خداوند متعال عید سعید فطر را براى امت اسلام و براى پیامبر عظیم‌الشأن مایه‌ى عزت و ذخر و شرف و کرامت قرار داد؛ «و لمحمّد صلّى اللّه علیه و ءاله ذخرا و شرفا و کرامة و مزیدا»؛ مایه‌ى ازدیاد عزت و شرف امت اسلامى و پیامبر عظیم‌الشأن است. این بسته به این است که ما مسلمانها، با این موقعیتها و با این مناسبتها چگونه رفتار کنیم. ملتهاى مسلمان میتوانند ماه رمضان را و عید فطر را وسیله‌اى قرار بدهند براى عزت؛ نردبانى قرار بدهند به سمت علوّ معنوى و مادى و عزت دنیا و آخرت. باید بیدار باشیم، باید از این موقعیتها استفاده کنیم. 1391/05/29
 
شکرانه نعمت الهی در ماه رمضان
نماز روز عید فطر به یک معنا شکرانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ى نعمت الهى در ماه رمضان است. شکرانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ى این ولادت جدید است. در نماز عید فطر بارها به خداوند عرض میکنیم: «ادخلنى فى کلّ خیر ادخلت فیه محمّدا و آل محمّد»؛ ما را به آن بهشت مصفاى ایمان و اخلاق و عمل که این برگزیدگان را در آن جا دادى، وارد کن. «و اخرجنى من کلّ سوء اخرجت منه محمّدا و آل محمّد صلواتک علیه و علیهم»؛ از آن دوزخ عمل ناشایست، اخلاق ناشایست، عقیده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ى ناشایست که این بزرگواران و عزیزان عالم خلقت را از آن محفوظ و مصون نگاه داشتى، ما را خارج کن. این هدف بزرگ را براى خودمان در روز عید فطر ترسیم میکنیم، آن را از خدا طلب میکنیم و خودِ ما هم البته وظیفه داریم، تکلیف داریم که سعى کنیم، تلاش کنیم که در این صراط مستقیم بمانیم. 1388/06/29

ادامه مطلب...